Przedstawiciel IGO uczestniczył w dyskusji panelowej podczas konferencji w parlamencie czeskim o sprawiedliwości podatkowej.
24 kwietnia 2014 r. przedstawiciel Instytutu Globalnej Odpowiedzialności (IGO) uczestniczył w konferencji zorganizowanej przez organizację Ekumenická akademie Praha (EAP) w parlamencie Republiki Czeskiej.
Raje podatkowe są jednym z najważniejszych ogniw procederu unikania opodatkowania. Problem ten dotyczy zarówno krajów europejskich, jak i krajów globalnego Południa. Według danych Komisji Europejskiej, UE traci co roku bilion euro z powodu unikania opodatkowania. Problem jest nie mniej dotkliwy dla krajów rozwijających się, które borykają się z brakiem środków na zapewnienie nawet najbardziej podstawowych usług społecznych.
Ograniczenie unikania opodatkowania mogłoby przyczynić się do znacznego poprawienia sytuacji zarówno w krajach Południa, jak i w Europie.
W toku dyskusji o rajach podatkowych ujawniło się wiele podobieństw pomiędzy sytuacją w Polsce i w Czechach. Podobne nastawienie do problemu panuje wśród decydentów, a odbiór społeczny kwestii unikania opodatkowania również nie różni się znacznie.
Ondřej Kopečný z czeskiej organizacji Glopolis naszkicował główne zagadnienia związane z unikaniem opodatkowania i czeską debatą publiczną o tym problemie. Przypomniał, iż raje podatkowe są wykorzystywane nie tylko przez firmy czy osoby z krajów bogatych, ale też przez dyktatorów z różnych części świata, którzy dzięki rajom podatkowym ukrywają swój majątek zdobyty w wyniku korupcji.
Przedstawiciel IGO nakreślił dotychczasowe doświadczenia Polski w zakresie ograniczania unikania opodatkowania i przedstawił szereg zmian wdrożonych lub zaplanowanych w ostatnim czasie przez polskie Ministerstwo Finansów. Należą do nich m.in.:
- Podpisanie szeregu umów podatkowych z rajami podatkowymi (umów o wymianie informacji podatkowej i umów o unikaniu podwójnego opodatkowania), co ma uszczelnić przepisy i ułatwić ściganie nadużyć.
- Wprowadzenie w ordynacji podatkowej tzw. klauzuli o unikaniu opodatkowania, Klauzula ta umożliwi egzekwowanie płacenia podatków w sytuacjach, gdy jakiś podmiot (np. przedsiębiorstwo wielonarodowe) tworzy sztuczne konstrukcje prawne, które nie mają sensu gospodarczego, lecz służą jedynie obniżeniu należności podatkowych.
- Stworzenie Rady ds. unikania opodatkowania – organu konsultacyjnego przy Ministerstwie Finansów.
Handel bananami – na papierze i w rzeczywistości. Schemat przedstawiający mechanizm unikania opodatkowania.
Tomáš Tožička z Tax Justice Network zaprezentował przykładowe mechanizmy wykorzystywane przez międzynarodowe korporacje do unikania opodatkowania. Poznanie konkretnych przykładów tego procederu ułatwiło uczestnikom konferencji w zrozumieniu zawiłych konstrukcji tworzonych w celu unikania opodatkowania.
Paneliści byli zgodni, że szczególną wagę w debacie publicznej należy przyłożyć do precyzyjnego stosowania terminów: unikanie opodatkowania, uchylanie się od opodatkowania, przestępstwa podatkowe, pranie pieniędzy, optymalizacja podatkowa itd. Używanie właściwych terminów pomoże w takim prowadzeniu debaty publicznej, aby była ona oparta na argumentach merytorycznych i wynikach badań. Dzięki temu bardziej będzie słyszalny głos ekspertów i organizacji działających na rzecz dobra społecznego, kosztem lobbistów korporacyjnych i firm, które czerpią zyski z pomagania innym przedsiębiorstwom w unikaniu opodatkowania.
Konferencja pt. “Daňová spravedlnost jakožto předpoklad udržitelného rozvoje” została zorganizowana przez czeską organizację Ekumenická akademie Praha (EAP) przy wsparciu finansowym Fundacji im. Róży Luksemburg.
