Dwustronne umowy inwestycyjne

Co kryje się za niewinnie brzmiącym skrótowcem „BITs”? Dwustronne umowy inwestycyjne (ang. Biliateral Investment Treaties) to jedno z narzędzi dominacji wielkich korporacji z Północy nad krajami globalnego Południa (a nawet nad rządami krajów Północy, m.in. Polski).
 
Od 2009 r. polityka w zakresie umów inwestycyjnych stała się polityką ogólnounijną, co oznacza, że to UE (a nie poszczególne kraje członkowskie) negocjuje umowy inwestycyjne z krajami trzecimi. Jednak równocześnie każdy z krajów Północy wciąż posiada takie umowy z krajami Południa. Umowy te dają przywileje międzynarodowym korporacjom, a w razie niewywiązywania się jakiegoś kraju z tych przywilejów korporacja może zaskarżyć dany kraj przed jednym z międzynarodowych trybunałów arbitrażowych (lub przed różnymi takimi trybunałami jednocześnie!). Arbitrami są prawnicy z prywatnych (sic!) kancelarii prawniczych, którzy zasądzają czasem ogromne odszkodowania na rzecz korporacji, a od takich wyroków nie ma odwołania (sic!). Istnieje wiele przykładów udokumentowanych przez organizacje, jednak niestety duża część spraw i orzeczeń nie jest jawna. Państwa nie mogą wnosić spraw przed tymi trybunałami; służą one tylko firmom prywatnym.
 
Celem rzeczniczym IGO jest osłabienie obecnego systemu trybunałów arbitrażowych. Dążymy do ograniczenia lub nawet zniesienia obecnego kształtu ISDS (Investor-to-State Dispute Settlement), tak, aby umożliwić krajom Południa (i krajom Północy) prowadzenie własnych polityk społecznych i gospodarczych, nie skrępowanych ograniczeniami wynikającymi z BITs. Dzięki temu rządy będą mogły lepiej chronić swoich obywateli przed roszczeniami korporacji. Chcemy też, aby jakiekolwiek przywileje korporacji były uzależnione od przestrzegania przez nie praw społecznych i gospodarczych.
 
Konsorcjum projektu składa się z organizacji skupionych w Seattle to Brussels Network (www.s2bnetwork.org).
 

Fot. Komisja Europejska

Spotkanie Ministerstwa Gospodarki na temat ISDS w TTIP

16 maja 2014 r. odbyło się spotkanie konsultacyjne Ministerstwa Gospodarki w siedzibie Komisji Europejskiej w Warszawie. Spotkanie dotyczyło systemu rozstrzygania sporów inwestycyjnych (ISDS) w Transatlantyckim Porozumieniu w dziedzinie Handlu i…

Czym TTIP różni się od EPAs

TTIP i EPAs to dwie najbardziej kontestowane w Europie umowy gospodarcze. Wiele je łączy, ale warto pamiętać też o fundamentalnych różnicach pomiędzy obydwoma porozumieniami.

Organizacje pozarządowe krytykują pozorne konsultacje dotyczące przywilejów inwestorów wynikających z umowy handlowej między UE a Stanami Zjednoczonymi

Organizacje pozarządowe skupione w Seattle to Brussels Network skrytykowały ogłoszone przez Komisję Europejską konsultacje publiczne dotyczące praw inwestorów w ramach Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji (Transatlantic Trade and…

Polskie echa negocjacji TTIP

Negocjacje w sprawie Transatlantyckiego porozumienia handlowego i inwestycyjnego (TTIP) warte są szczególnej uwagi. Kształt TTIP przesądzi o kolejnych umowach inwestycyjnych pomiędzy UE a innymi krajami, również krajami globalnego Południa.