Prezentujemy infografikę, dzięki której można łatwo rozwikłać i zrozumieć zawiłości tematyki zadłużenia oraz tego, jak zadłużenie może wpływać na rozwój danego państwa.
Wyobraź sobie, że jesteś krajem globalnego Południa. Taką Ghaną, na przykład.
Jesteś krajem rozwijającym się. Co to znaczy? Że potrzebujesz pieniędzy na rozwój, aby ludzie mogli lepiej żyć (taki jest przecież zamysł Celów Równoważonego Rozwoju). Ponieważ jesteś krajem ubogim, nie posiadasz wystarczających środków na rozwój. Zwracasz się zatem do banku, instytucji pomocowej, lub rządu jakiegoś bogatego państwa na globalnej Północy.
Dostajesz pożyczkę i możesz zacząć inwestować w rozwój: w powszechny dostęp do szkół, w służbę zdrowia, w transport, infrastrukturę, w działania przeciwko zmianom klimatu itp.
Niestety, w tym samym czasie musisz także spłacać kredyt i odsetki. Nic w tym dziwnego, gdyby nie to, że ta spłata drastycznie obciąża twój budżet.
Co to konkretnie znaczy “drastycznie”? W przypadku Ghany oznacza to iż na obsługę zadłużenia przeznaczana jest ponad połowa dochodów budżetowych, czyli pieniędzy zaplanowanych na poprawę dróg, umożliwienie dostępu do lekarzy, a także do szkół, lub… do czystej wody. (W Ghanie blisko sześć milionów ludzi – prawie 22 procent społeczeństwa – korzysta z wody powierzchniowej, aby zaspokoić swoje codzienne zapotrzebowanie na wodę, narażając się na choroby. Ponadto 67 procent Ghańczyków nie ma dostępu do lepszych warunków sanitarnych czyli np do toalet). Spłacając pożyczkę, rząd Ghany musi więc przeznaczyć o połowę mniej pieniędzy na rozwój. To bardzo duże oszczędności. Powodują one m.in. obniżenie poziomu usług publicznych, ale także oszczędzanie na ochronie środowiska.
Kraj powoli traci suwerenność, bo tak jak zwykły zadłużony człowiek, wyprzedaje to co posiada: nieruchomości, firmy, usługi, czy zasoby naturalne.
W efekcie, mimo iż kraj zaciągnął pożyczkę po to aby się lepiej rozwijać- po prostu nie może tego robić.
Co możemy robić, aby zmienić tę sytuację? Przede wszystkim, jak najszerzej upowszechniać wiedzę o długach, pożyczkach, finansach.
Po drugie, żądać aby pożyczki udzielane rządom państw były jawne. Wiele pożyczek nie jest podawanych do publicznej wiadomości, a przecież obywatele mają prawo wiedzieć na co pójdą później ich podatki (a przynajmniej ich duża część).
Po trzecie- rozmawiać ze wszystkimi stronami problemu, a przede wszystkim z zaangażowanymi w tematykę zadłużenia osobami z globalnego Południa. Na przykład Polska, gdy otrzymywała pomoc rozwojową w latach 90. miała duży wpływ na to jakie reformy będą przeprowadzone. Długi można umorzyć, zrestrukturyzować, można zmienić raty spłat. Istnieje wiele rozwiązań.
