Kontrowersyjna umowa handlowa negocjowana pomiędzy UE a USA może zniszczyć europejskie rolnictwo i zagrozić bezpieczeństwu żywności – wynika z nowego raportu Friends of The Earth Europe. Raport publikowany jest w przeddzień zakończenia 13 rundy negocjacji TTIP jednocześnie w całej Europie, w tym w Polsce.
Streszczenie, omawiające wpływ TTIP na poszczególne branże do pobrania [PL]
Raport “Unijni rolnicy na sprzedaż” do pobrania [PL] oraz do pobrania [EN]
Wzrost importu taniej „przemysłowej” żywności z USA, spadek cen skupu od europejskich rolników, dopuszczenie szkodliwych technologii (jak GMO) i środków w produkcji rolnej (pestycydy) – takie zagrożenia wymienia raport “Unijni rolnicy na sprzedaż”. Analizuje on naukowe przewidywania wpływu Transatlantyckiego Porozumienia w dziedzinie Handlu i Inwestycji na gospodarkę, które zostały przygotowane przez 4 europejskie i amerykańskie zespoły badawcze. Z raportu wynika, że TTIP znacząco zwiększy import amerykańskich produktów rolnych, podczas gdy unijni rolnicy poniosą straty. Badania przewidują spadek udziału rolnictwa w europejskim PKB o 0.8%, podczas gdy w USA udział ten wzrośnie o 1.9%, a zysk netto na korzyść USA wyniesie ponad 4 mld euro [1].
Jak wynika z raportu, całe sektory produkcji – jak tradycyjna produkcja wołowiny – będą zagrożone [2]. Badanie Departamentu Rolnictwa USA przewiduje spadek cen skupu płodów rolnych w każdej kategorii [3]. Wielu rolników unijnych zmierzyć się będzie musiało z intensywniejszą konkurencją ze strony wysoko uprzemysłowionego rolnictwa amerykańskiego i spadającymi cenami. Będzie to miało negatywny wpływ na rozwój obszarów wiejskich i ochronę praw konsumenckich dot. bezpieczeństwa żywności.
Maria Świetlik, ekspertka Instytutu Globalnej Odpowiedzialności, polskiego wydawcy raportu, komentuje: “Wyniki badań pokazują dobitnie to, co przemilczają zwolennicy TTIP. Umowa będzie miał znaczący i negatywny wpływ na europejskie rolnictwo. Zwłaszcza to tradycyjne, które mamy w Polsce. Spadek cen skupu dla, i tak już zmagających się z wieloma problemami rolniczek i rolników, może być gwoździem do trumny. Niestety, ostatni przeciek potwierdza też, że negocjatorzy Komisji są skłonni poświecić europejskie rolnictwo w zamian za dostęp do amerykańskiego rynku zamówień publicznych dla agrobiznesu”.
Raport wskazuje, że lobbyści agrokorporacji po obu stronach Atlantyku naciskają na negocjatorów, by obniżyli bariery taryfowe i pozataryfowe, zwłaszcza europejskie standardy bezpieczeństwa żywności i dobrostanu zwierząt. Jednak, nawet jeśli nie dojdzie do obniżenia standardów, a jedynie obniżenia ceł i zwiększenia kwot importowych, zwiększenie importu ze Stanów doprowadzi do zalania europejskich sklepów amerykańską żywnością.
Współautorka raportu, Mute Schimpf z organizacji Friends of the Earth Europe, podsumowuje: “Na TTIP skorzystają tylko wielkie korporacje spożywcze i amerykańskie fermy przemysłowej produkcji żywności, które już teraz mają niższe koszty produkcji dzięki skali działalności, tańszej energii i niższym standardom bezpieczeństwa. Każda zmiana w europejskich standardach oznaczać będzie większy import do Europy i może doprowadzić do ostatecznego upadku niektórych sektorów unijnej produkcji”.
Prof. Leokadia Oręziak, w swojej opinii na temat raportu, podkreśla: “Kluczowy wniosek z tej analizy jest taki, że poszkodowane będzie przede wszystkim rolnictwo i rolnicy unijni, a także konsumenci z krajów członkowskich. Stawia to pod znakiem zapytania możliwość dalszej realizacji jednego z głównych celów prowadzonej w Unii od dziesięcioleci wspólnej polityki rolnej, a mianowicie zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, oznaczającego dostęp społeczeństwa do żywności charakteryzującej się dobrą jakością i rozsądnymi cenami.
Przewidywany, spadek cen na unijnym rynku w odniesieniu do niemal wszystkich grup produktów rolnych stwarza poważne ryzyko dla większości gospodarstw rolnych z krajów członkowskich.
Jak słusznie wskazuje raport, ewentualny wzrost eksportu rolnego Unii do USA niekoniecznie przełoży się na wyższe dochody ogółu unijnych rolników (…). Z kolei europejscy konsumenci zostaną zalani żywnością importowaną z USA, o jakości istotnie niższej od tej, z jaką dotychczas mieli do czynienia”.
Raport wskazuje też na zagrożenia dla zdrowia publicznego i środowiska naturalnego wiążące się z TTIP. Zarówno rząd USA, jak i organizacje producenckie, naciskają na obniżenie unijnych standardów dotyczących m. in. odmian genetycznie modyfikowanych (GMO), bezpieczeństwa stosowania pestycydów (dopuszczalne pozostałości w produktach, lista pestycydów zakazanych w UE), zakazu stosowania hormonów wzrostu i mleczności w produkcji zwierzęcej czy zezwolenia na chemiczną redukcję patogenów (płukanie mięsa w kwasie nadoctowym).
Maria Świetlik, ekspertka Instytutu Globalnej Odpowiedzialności, dodaje: „Kwestie rolnictwa i żywności stają się coraz bardziej znaczącym elementem dyskusji na temat umów o wolnym handlu, takich jak TTIP i umowa z Kanadą (CETA), czy planowane porozumienie z państwami Ameryki Południowej. Ministrowie rolnictwa większości państw UE są zaniepokojenie kierunkiem, w którym zmierzają poczynania Komisji [4]. Również obywatelki i obywatele Polski nie życzą sobie niskiej jakości żywności. W krótkim czasie zebraliśmy już 8,5 tys. podpisów pod petycją [5] do polskich władz, w której apelujemy o całkowite wyłączenia z umów TTIP i CETA wszystkich kwestii, które mają negatywny wpływ na tradycyjne rolnictwo rodzinne i rolnictwo ekologiczne, a także wysoką jakość i bezpieczeństwo polskiej żywności. Dlatego mamy nadzieję, że Minister Jurgiel wystąpi podczas jutrzejszego (29 kwietnia) spotkania w Pradze do pozostałych ministrów Grupy Wyszehradzkiej oraz Austrii, Bułgarii, Rumunii i Słowenii z inicjatywą podjęcia stanowczych kroków w celu obrony europejskiego rolnictwa”.
Streszczenie, omawiające wpływ TTIP na poszczególne branże do pobrania [PL]
Raport “Unijni rolnicy na sprzedaż” do pobrania [PL] oraz do pobrania [EN]
Opinia Prof. Leokadii Oręziak nt. raportu do pobrania
Link do petycji: akcjademokracja.pl/ttip_ceta
Źródła:
[1, 3] Beckman, J., Arita, S., Mitchell, L., & Burfisher, M. (2015). Agriculture in the Transatlantic Trade and Investment Partnership: Tariffs, Tariff-Rate Quotas, and Non-Tariff Measures.
[2] All economic modelling studies predict that if EU tariffs are eliminated there will be significant increases in imports of US beef, of up to $3 billion. Traditional beef grazing farms, which produce high quality meat, are considered particularly vulnerable to imports of cheaper US beef.
[4] Twenty Agriculture Ministers have recently raised concerns about the cumulative impact on EU agriculture of TTIP, the Mercosur agreement and the on-going Canadian trade deal (CETA), forcing the European Commission to conduct an impact assessment, due in September. The opposition is led by France and Ireland, but reportedly supported by AT, CY, EE, EL, HU, LV, LT, LU, PL, RO, SI, BE, SK, IT, FI, HR & BG https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7629-2016-INIT/en/pdf
[5] https://igo.org.pl/petycja-bronimy-polskiego-rolnictwa-przed-ttip-i-ceta/
