Prawie 100 młodych osób z Austrii, Malty, Polski i Niemiec uczestniczyło w Europejskim Szczycie Młodzieżowym na rzecz etycznej konsumpcji, który miał miejsce w Bonn w dniach 19 – 21 czerwca. Szczyt odbył się w ramach projektu „Aktywacja” finansowanym ze środków Unii Europejskiej, którego partnerami są organizacje: IGO (Polska), BDKJ (Niemcy), Sudwind (Austria), Kooperativa Kumerc Gust (Malta) i Christliche Initiative Romero (Niemcy).
Przez trzy intensywne dni uczestnicy i uczestniczki wymieniali się pomysłami i projektami z zakresu etycznych działań konsumenckich, dyskutowali o tym, czym jest etyczna konsumpcja, budowali sieć kontaktów, uczestniczyli w dyskusji panelowej i warsztatach.
W piątek, 19 czerwca grupa z Polski została zaproszona przez partnerską organizację do spaceru po Kolonii metodą strollingu, czyli przechadzania się po mieście, gdzie jedynym przewodnikiem są nasze oczy. Podzieleni na grupy otrzymaliśmy 5 różnych tras, które z punkty A prowadziły nas do tego samego punktu B, ale różnymi uliczkami. W każdej grupie była osoba odpowiedzialna za uważność na budynki, druga za uważność na ludzi, których mijaliśmy, trzecia od obserwacji tego, co się dzieje w mijanych budynkach. Po godzinnym spacerze wszystkie grupy spotkały się na omówienie swoich tras by odkryć, jak inne mamy wyobrażenie na temat tego, jakim miastem jest Kolonia. Ta wielość perspektyw była wprowadzeniem do rozmów o historii miasta i obecnych problemach społecznych. Metoda strollingu jest często wykorzystywana przez organizacje zajmujące się etyczną konsumpcją, które wykorzystują spacery do prowadzenia rozmów na temat etycznych wyborów, miejsc, inicjatyw, które istnieją w mieście i nam je ułatwiają.
Fot. Migrancka część Ehrenfeld, dzielnicy Kolonii pełna sztuki ulicznej.
W sobotę, 20 czerwca odbyła się dyskusja panelowa z udziałem Arnolda Cassoli – byłego sekretarza partii Zielonych w Parlamencie Europejskim oraz z Sergio Chaveza z El Salvador, który reprezentował związki pracowników i pracownic przemysłu odzieżowego.
Dyskusja rozpoczęła się od badania opinii wśród uczestników i uczestniczek, czy etyczna konsumpcja jest w wystarczającym zakresie reprezentowana na poziomie politycznym. Większość osób oceniła, że o ile etyczna konsumpcja staje się coraz łatwiejsza na poziomie indywidualnych wybór, politycznie jest sprawą niedoreprezentowaną.
Arnold Cassola odniósł się do tej kwestii pytaniem, dlaczego wybieramy więc polityków, dla których etyczna konsumpcja ma małe znaczenie, przypominając o wadze jednego z narzędzi aktywnego obywatelstwa, jakim są wybory. Arnold Cassola pytany był również przez publiczność o to, co na poziomie obywatelskim możemy zrobić, aby poprawić warunki pracy osób w krajach Południa, np. w El Salvador. Arnold Cassola przypomniał, że w podejmowaniu decyzji przez Parlament Europejski ważnymi aktorami nacisku są organizacje pozarządowe i europejskie społeczeństwo obywatelskie, które mogą wywierać wpływ na instytucje unijne, czy to na poziomie lobbyingu, czy narzędzi takich jak Europejska Inicjatywa Obywatelska.
Sergio Chavez, który reprezentował głos Południa, pytany był głównie o warunki pracy pracowników i pracownic przemysłu odzieżowego w El Salvador. Wśród problemów wymienił przede wszystkim rozproszoną odpowiedzialność wśród producentów i podwykonawców, którzy zlecając produkcję kolejnym podwykonawcom tracą kontrolę nad warunkami pracy finalnie wybranych fabryk. Powiedział, że aby warunki te mogły się zmienić, najpierw musi się zmienić mentalność konsumentów odzieży, którzy znajdują się głównie na Północy, w Europie i USA. Konsumpcję ubrań porównał do konsumpcji żywności, przypominając, że tak jak mieszkańcy Wybrzeża Kości Słoniowej, największego producenta kakao na świecie często nie znają smaku czekolady, tak mieszkańcy El Salvador nie są głównymi odbiorcami ubrań, które produkuje ich kraj. Przywołał statystki, wedle których każdy Amerykanin średnio co roku kupuje 25 sztuk ubrań, co daje 7975000000 sztuk ubrań rocznie do wyprodukowania. Przy obecnym systemie produkcji i płac, żaden kraj Północy nie byłby w stanie wytworzyć takiej ilości ubrań i zaspokoić potrzeby swoich społeczeństw.
W odpowiedzi na pytanie, co możemy zrobić na poziomie indywidualnych wyborów zasugerował, aby nie ulegać konsumpcji i kupować tyle, ile naprawdę potrzebujemy. Zaznaczył również, że dotyczy to ubrań z drugiej ręki, gdyż nawyk pozostaje nawykiem. Przypomniał, że wiele firm opracowało do perfekcji mechanizm zmiany kolekcji co 3-4 tygodnie (m.in. Inditex, producent marki Zara), dzięki czemu w łatwy sposób kreuje potrzebę częstej wymiany posiadanych ubrań.
Panelistom towarzyszyło puste krzesło, które często było zajmowane przez osoby z publiczności, chcące podzielić się z resztą osób swoimi przemyśleniami lub pomysłami na aktywne działania.
Od lewej: Arnold Cassola, Fabiola Blum (moderatorka dyskusji), Sergio Chavez oraz Dawid Krauze.
Następnie uczestnicy i uczestniczki wzięli udział w targach projektów, które były przykładem aktywnego działania w sferze etycznej konsumpcji. Na targach z grupy polskiej wystawił się zespół FoodCoop w składzie Marzena Gawrońska i Karol Bryksa (https://www.foodcoop.pl/), tworzący otwarty i bezpłatny system wspomagania zamówień dla kooperatyw spożywczych oraz grup zakupowych, a także Ola Bąkowska ( https://www.olabakowska.com) ze swoją kolekcją etycznych ubrań. Jednym z podstawowych surowców użytych do produkcji jest wytworzona lokalnie tkanina poliestrowa z recyclingu butelek PET, pierwsza tego typu opatentowana w Polsce.
Ostatnim merytorycznym punktem programu były warsztaty z tworzenia filmów, miejskiego ogrodnictwa, podstaw kampanii społecznych, formowania skutecznych żądań politycznych i spacer miejski wokół ciekawych projektów społecznych w Bonn.
Wieczór zakończył się rozdaniem nagród w konkursie European Best Practice Competition zorganizowanym przez konsorcjum I shop Fair. W kategorii projektów alternatywnej konsumpcji do lat 20-tych, drugie miejsce zajął projekt Power Koc, dwóch polskich gimnazjalistek – Marii Bukowskiej i Marii Jacniackiej, zrzeszonych w grupę Zuman group. Projekt polega na recyclingu starych ubrań i nadawaniu im nowego życia, a przez to podnoszenia świadomości na temat recyclingu wśród lokalnej społeczności. Więcej o projekcie przeczytać można tutaj: https://www.ishopfair.net/alternativeconsumptionprojects/.
W niedzielę uczestnicy i uczestniczki zorganizowali akcję aktywistyczną w Bonn, której celem było poszerzenie świadomości na temat etycznej konsumpcji i wagi aktywnego obywatelstwa wśród lokalnej społeczności.
Spotkaniu przez cały czas towarzyszyły wymienialnia ubrań i książek.
Szczyt zakończył się wymyśleniem przez każdą osobę swojej własnej definicji etycznej konsumpcji, która będzie drogowskazem do dalszego działania w tym zakresie.