Wiadomości o tym, że niektóre korporacje nie zapłaciły należnego podatku, wywołały wielkie oburzenie w Europie. Szczególnie w obliczu cięć wydatków socjalnych, ograniczania kosztów budżetowych, szukania oszczędności przez rządy krajów z powodu kryzysu. Unikanie podatków jest jednak jeszcze bardziej szokujące, jeśli spojrzymy na kraje najbiedniejsze, kraje globalnego Południa (tzw. kraje rozwijające się, choć w tym przypadku właściwym terminem byłoby użycie słowa – nie rozwijające się).
Może nie lubimy płacić za bardzo podatków, bo kto lubi, ale musimy dostrzegać ich dobrą stronę. Dzięki podatkom mamy system zdrowotny, drogi, którymi jeździmy, bezpłatną edukację, usługi komunalne itd. Jest jednak problem. Na świecie brak wpływów z podatków niweczy życiowe szanse milionów ludzi.
Na całym świecie setki milionów ludzi nie ma dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji, wody pitnej, kanalizacji, transportu publicznego, mieszkania i innych podstawowych usług.
Kwota, jaką kraje “nierozwijające się” tracą przez unikanie podatków, znacznie przewyższa sumę wpływów z pomocy rozwojowej, według danych OECD. Badanie przeprowadzone przez Christian Aid UK wskazuje, ze jest tutaj mowa o kwocie 160 miliardów USD rocznie.1
Jak to działa? Korporacje międzynarodowe przesuwają swoje zyski z krajów, w których operują, do złożonych administracyjnie i skomplikowanych sieci firm podrzędnych usytuowanych w rajach podatkowych, gdzie podatki są bardzo niskie a tajność wysoka. Wraz ze zniknięciem zysków, znika też możliwość obłożenia podatkiem tych zysków – i tym samym możliwość użycia wpływów z podatków na usługi publiczne.
2,6 miliarda ludzi nie ma dostępu do systemu higieny.2
1,1 miliarda ludzi ma niedostateczny dostęp do wody pitnej.3
868 milionów ludzi cierpi na niedożywienie.4
270 milionów ludzi nie ma dostępu do opieki zdrowotnej.5
72 miliony dzieci nie uczęszcza do szkoły podstawowej.6
Fakty na temat podatków i rajów podatkowych
Kraje UE tracą rocznie około 1 biliona euro z powodu unikania opodatkowania.7
Pomiędzy 1970 a 2008 rokiem z Afryki wyprowadzone zostało około 854 miliardów dolarów (unikanie podatków, transakcje narkotykami, korupcja i inne czyny nielegalne).8
Około 32 biliony euro może znajdować się w rajach podatkowych.9
W 2010 roku, 18 bilionów dolarów spoczywało tylko w małych wysepkach – rajach podatkowych. Stanowiło to około 1/3 całego światowego bogactwa finansowego.10
Ponad połowa aktywów bankowych i 1/3 inwestycji korporacji międzynarodowych przechodzi przez raje podatkowe.11
Przypisy
1 False Profits: robbing the poor to keep the rich tax-free, Christian Aid, 2009
2 World Health Organization (WHO)
3 Ibid.
4 FAO, The State of Food Insecurity in the World 2012, s. 23
5 UNICEF
6 Educational for All Global Monitoring Report, UNESCO, 2010
7 European Commission Taxation and Customs Union. https://ec. europa.eu/taxation_customs/taxation/tax_fraud_evasion/ index_en.htm
8 ‘Estimates show that over the 39-year period Africa lost an astonishing US$854bn in cumulative capital flight – enough to not only wipe out the region’s total external debt outstanding of around US$250 billion (at the end of December 2008) but potentially leave US$600bn for poverty alleviation and economic growth. Instead, cumulative illicit flows from the continent increased from about US$57bn in the decade of the 1970s to US$437bn over the nine years (2000-2008).’ Global Financial Integrity, 2010, Illicit Financial Flows from Africa: Hidden Resources for Development, s10, gfintegrity.org/storage/gfip/documents/reports/gfi_africare- port_web.pdf
9 James Henry, The Price of Offshore Revisited, Tax Justice Network 2012
10 IMF Working Paper, WP/10/38, Feb 2010
11 Palan, R Murphy, R and Chavagneux, C, Tax Havens: How Globalisation Really Works, Cornell University Press, 2009